Różnice między Scrum i Kanban: przewodnik po współczesnych metodykach Agile

Obecnie firmy muszą być zwinne, aby zachować konkurencyjność i nie ryzykować pozostania w tyle. Metodyki Agile (zwinne) pomagają firmom dostarczać usługi, które dostosowują się do ciągle zmieniających się potrzeb klientów. 

Jednak to, jak to wygląda w praktyce, różni się znacznie w zależności od zespołu i firmy. Przy wielu metodykach zwinnych do wyboru określenie, które podejście będzie najlepiej wspierać konkretne cele, może być trudne.

W tym artykule porównamy szczegółowo dwie popularne metodyki zarządzania zwinnego: Scrum i Kanban. Mimo że obie bazują na podobnych zasadach, zdefiniowane w nich role i obowiązki, priorytety oraz terminy realizacji różnią się między sobą.

Pomożemy zrozumieć, czym różnią się metodyki Scrum i Kanban, aby ułatwić podjęcie decyzji o tym, która z nich pasuje najlepiej do konkretnych potrzeb.

Scrum i Kanban

Zarówno Scrum, jak i Kanban, to metodyki umożliwiające wdrażanie koncepcji Agile i DevOps w tworzeniu oprogramowania. 

W szczegóły zagłębimy się później, ale w prostych słowach Scrum dzieli projekty na krótkie, uporządkowane iteracje (trwające zwykle od jednego do czterech tygodni), podczas gdy Kanban stosuje bardziej ciągłe, płynne podejście do zarządzania projektami.

Oto szybkie zestawienie niektórych kluczowych różnic między metodykami Scrum i Kanban:

Ideologie

Scrum

Scrum to lekka metodyka, która pomaga zespołom rozwiązywać złożone problemy i skutecznie dostarczać produkty, których wysoka jakość zachwyca klientów. 

Umożliwia to dzięki empirycznej kontroli procesów opartej na trzech podstawowych filarach:

1. Przejrzystość — Ludzie muszą mieć wgląd w proces powstawania produktu na każdym etapie, by móc podejmować skuteczne decyzje, stymulujące rozwój projektu. Dzięki używaniu jednego empirycznego języka i regularnym przeglądom Scrum zespoły mogą mieć pewność, że wszyscy są na bieżąco i pracują razem w kierunku wspólnego celu.

2. Inspekcja — Aby utrzymać prace na właściwym torze, ludzie muszą regularnie kontrolować, co i jak jest tworzone (bez zakłócenia procesu pracy).

3. Adaptacja — Nie da się przewidzieć każdego wymogu czy scenariusza. Gdy plany zaczynają odbiegać od oczekiwań, zespoły powinny jak najszybciej odpowiednio dostosować swoje procesy lub produkt. Scrum umożliwia adaptację pod koniec każdej iteracji, aby przeciwdziałać marnowaniu włożonego wysiłku i zwiększać produktywność.

Kanban

Metodykę Kanban zaprojektowano do współpracy z bieżącymi systemami i procesami, aby pomóc zespołom w zarządzaniu realizowanymi pracami w toku (i zmniejszeniu ich liczby), zwiększeniu efektywności i usprawnieniu produktywności bez przepracowania. Metodyka ta jest mniej zależna od czasu niż Scrum, gdyż skupia się na wizualizacji pracy ukierunkowanej na maksymalizację przepływu zadań i zmniejszenia czasu potrzebnego do ukończenia projektu.

W przeciwieństwie do Scrum metodyka Kanban koncentruje się na równoważeniu obciążenia pracą w oparciu o możliwości zespołu — a nie o to, kiedy praca jest wymagana — starając się zmniejszać wąskie gardła i usprawniać proces pracy. 

Kanban bazuje na kilku podstawowych zasadach:

Zacznij od tego, co obecnie robisz. Kanban to elastyczna struktura, którą można połączyć z obecnie stosowanymi procesami i metodologiami w sposób niezakłócający pracy. Rozpoznaje znaczenie obecnych procesów, jednocześnie podkreślając możliwość ich poprawy w czasie.

Zaakceptuj stopniową, ewolucyjną zmianę. Kanban zaprojektowano tak, by pracować przy minimalnym oporze. Zakrojone na szeroką skalę zmiany nie są zalecane, ponieważ są destrukcyjne oraz mogą wywoływać obawy i niepewność.

Zachęcaj do rzeczywistego przywództwa na wszystkich poziomach. Spostrzeżenia i informacje zwrotne są cenione przez wszystkich, gdyż stymulują współpracę i ciągłe doskonalenie. 

Praktyki

Scrum

Istnieje pięć podstawowych rodzajów wydarzeń i spotkań Scrum: 

1. Planowanie sprintu

Pierwszym krokiem jest zaplanowanie pracy, która zostanie wykonana podczas sprintu. Przy planowaniu sprintu współpracuje cały zespół, przy czym właściciel produktu dba o tym, by wszyscy uczestnicy byli przygotowani do dyskusji.

2. Sprint

Sam sprint to czas, w którym wykonywane są prace zidentyfikowane w fazie planowania. Sprinty to stosunkowo krótkie bloki robocze, trwające od jednego do czterech tygodni — po zakończeniu jednego sprintu rozpoczyna się następny. Sprinty zapewniają spójność faz projektowania i gwarantują zespołom przewidywalną realizację celów produktu, jednocześnie umożliwiając ewentualną comiesięczną adaptację. 

3. Codzienny scrum

Codzienny scrum to 15-minutowe spotkanie dla deweloperów, podczas którego kontrolują oni postępy w kierunku realizacji celu sprintu i w razie potrzeby dostosowują rejestr (backlog) sprintu, aby uaktualnić zbliżające się planowane prace. Organizując codzienny scrum, zespoły mogą skuteczniej organizować, planować i wykonywać pracę, która jest zgodna z celami i wymogami produktu, jednocześnie usprawniając komunikację w zespole i rozwiązywanie problemów.

4. Przegląd sprintu

Na koniec sprintu zespół organizuje przegląd sprintu, aby zweryfikować jego wyniki i określić dalsze działania. Jest to okazja dla zespołu scrum i interesariuszy do przeglądu tego, co zostało osiągnięte, nakreślenia ewentualnych zmian i dostosowania rejestru produktu do nowych możliwości. Przegląd sprintu trwa zwykle nie więcej niż cztery godziny w przypadku miesięcznego sprintu.   

5. Retrospekcja sprintu

Retrospekcja sprintu kończy sprint. Jej celem jest zidentyfikowanie możliwości poprawy jakości i efektywności poprzez ocenę tego, jak przebiegał sprint. Obejmuje to ocenę osób, procesów, narzędzi, interakcji, założeń oraz definicję ukończenia. Zespół analizuje, co poszło dobrze, co można poprawić, a co zrobić inaczej w następnym sprincie. Retrospekcje trwają nie dłużej niż trzy godziny w przypadku miesięcznego sprintu.

Kanban

W ramach Kanban stosowanych jest sześć kluczowych praktyk:  

1. Wizualizacja procesu pracy

Kanban wykorzystuje karty lub oprogramowanie do tworzenia tablic Kanban, które wizualizują czynności procesu za pomocą torów. Tablica odzwierciedla bieżący stan procesu pracy, w tym jego ryzyka i specyfikacje.

2. Ograniczenie produkcji w toku (WIP)

Kanban zachęca zespół, aby przed dodaniem nowej pracy do planu najpierw skupić się na bieżących zadaniach. Zmniejsza to wąskie gardła i sprawia, że zespół pracuje wyłącznie nad tymi zadaniami, które w danej chwili może realizować.  

3. Zarządzanie procesem

Jednym z głównych celów metodyki Kanban jest usprawnienie procesu pracy. Priorytetem jest zarządzanie pracą, a nie ludźmi, poprzez ukierunkowane na płynność, skupienie się na przepływie zadań i zrozumienie procesów.  

4. Precyzyjne zasady dotyczące procesów

Procesy powinny być precyzyjnie zdefiniowane, opublikowane i współdzielone, aby zwiększyć zrozumienie i akceptację w całym zespole lub organizacji. Te zasady i wytyczne dotyczące zarządzania przepływem pracy są wizualizowane na diagramach, co poprawia samoorganizację i sprzyja harmonizacji pracy.

5. Pętle informacji zwrotnych

Informacje zwrotne mają kluczowe znaczenie pod względem identyfikacji problemów i możliwości ciągłego ulepszania. Planowanie regularnych spotkań zarówno z zespołem, jak i z klientami, pozwala zebrać cenne informacje zwrotne i wdrożyć zebrane spostrzeżenia do procesu pracy.

6. Nieustanne doskonalenie 

Wspólne wdrażanie zmian bazujących na dowodach i regularne przeglądanie systemów i procesów w celu zapewnienia ciągłej poprawy. 

Role i obowiązki

Scrum

W Scrum można wyróżnić trzy podstawowe role: 

• Właściciel produktu — Właściciel produktu to osoba odpowiedzialna za zarządzanie rejestrem produktu i za maksymalizację wartości produktu końcowego.
• Scrum master — Scrum master odpowiada za wdrażanie metodyki scrum i zapewnienie, że zespół rozumie teorię i praktykę Scrum. Scrum master działa jako coach i doradca zespołu oraz właściciela produktu, jednocześnie ułatwiając komunikację i współpracę.
• Zespół deweloperów — Deweloperzy tworzą resztę zespołu. Odpowiadają za realizację zadań, gwarantując uzyskanie użytecznego efektu na koniec każdego sprintu. Pracują razem, planując sprint, zapewniając jakość, adaptując się w razie potrzeby do bieżącej sytuacji i rozliczając się nawzajem z zadań. 

Kanban

W Kanban nie ma wymaganych ról, ale są dwie role, które warto sformalizować w swojej implementacji: 

• Service Delivery Manager (SDM) — Zapewnia przepływ elementów pracy, ułatwiając jednocześnie działania związane z ciągłym ulepszaniem.
• Service Request Manager (SRM) — Porządkuje elementy pracy i nadaje im priorytety oraz ulepsza nadzór korporacyjny w ramach procesów.

Tablica Scrum a tablica Kanban 

Zarówno w przypadku metodyki Scrum, jak i metodyki Kanban, praca jest organizowana na wizualnych tablicach procesów, pozwalających monitorować przebieg pracy i zakres obowiązków. 

Tablica Scrum odzwierciedla okresy w sprintach, pomagając zespołom monitorować postępy w każdej iteracji. Podstawowa tablica Scrum składa się z trzech kolumn: Do zrobienia, W toku i Zrobione. Karteczki lub karty identyfikują poszczególne zadania wraz z odpowiedzialnymi za nie właścicielami.

Tablica Kanban również zawiera kolumny z etykietami odzwierciedlającymi stan procesu pracy oraz z kartami reprezentującymi zadania. Może na przykład zawierać trzy kolumny: Praca zamówiona, Do zrobienia oraz Zrobione. W miarę przechodzenia zadania przez etapy procesu karty są przesuwane do odpowiedniej kolumny. Dzięki temu zespoły mogą w przejrzysty sposób wizualizować proces pracy, identyfikować wąskie gardła i unikać ich oraz stale usprawniać proces. 

Kluczową różnicą między tablicą Scrum a tablicą Kanban jest fakt, że tablica Kanban obejmuje również limity pracy w toku (WIP, Work in Progress). Aby skutecznie zrównoważyć wydajność pracy, na tablicy należy ustalić maksymalną liczbę elementów przypadających na jeden etap. Jeśli limit zostanie osiągnięty, nie można przenieść kolejnych kart z zadaniami do etapu Do zrobienia, dopóki poprzednie zadania nie zostaną wykonane. 

Ostatecznie, zarówno Scrum jak i Kanban, to wartościowe narzędzia typu Agile, a decyzja o wyborze jednego z nich będzie zależeć od konkretnych potrzeb, celów i dynamiki zespołu. 

Niezależnie od zastosowanego podejścia Agile procesy można z łatwością zwizualizować dzięki Lucidspark.